AHU là thiết bị được sử dụng rộng rãi, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống HVAC, phòng sạch. Vậy, Hệ thống AHU là gì? Phân loại AHU như thế nào? Vận hành và bảo trì AHU như thế nào là đúng cách? Cùng INTECH Service tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Hệ thống AHU là gì?
AHU (Air Handling Unit) hay còn gọi là Thiết bị xử lý không khí có chức năng kiểm soát nghiêm ngặt về nhiệt độ, độ ẩm, mức độ sạch bụi, lưu lượng và áp suất không khí cho công trình. AHU thường được dùng trong hệ thống HVAC tại các không gian lớn và có yêu cầu cao về độ sạch như nhà máy, nhà xưởng, bệnh viện, tòa nhà thương mại, khách sạn cao cấp hoặc các trung tâm thương mại lớn..
AHU thường được đặt ở ngoài trời hoặc trên mái nhà để thuận lợi hơn trong việc bảo trì, đồng thời giảm tiếng ồn và không gian bên trong tòa nhà.
Cấu tạo hệ thống AHU
Thông thường, AHU bao gồm các module chính sau:
Buồng hòa trộn: Nơi trộn lẫn khí tươi từ bên ngoài với khí đã được xử lý trong nhà. Buồng hòa trộn có hai cửa được trang bị van điều chỉnh: một cửa dùng để lấy gió tươi và một cửa dùng để kết nối với đường hồi gió.
Bộ lọc khí: Loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các chất ô nhiễm khác trong không khí. Có nhiều loại bộ lọc khác nhau, bao gồm bộ lọc sơ cấp, bộ lọc trung cấp và bộ lọc hiệu suất cao (HEPA).
Dàn trao đổi nhiệt: Có chức năng làm nóng hoặc làm mát không khí. Có hai loại chính: dàn trao đổi nhiệt nước và dàn trao đổi nhiệt gas.
Hộp quạt: Cung cấp lưu lượng gió cho hệ thống AHU. Quạt gió có thể được thiết kế dạng ly tâm hoặc hướng trục, tùy thuộc vào lưu lượng khí và áp suất cần thiết.
Ngoài ra, AHU còn có thể bao gồm các bộ phận phụ trợ khác như:
Hệ thống điều khiển: Bao gồm biến nhiệt, van ba ngã actuator, thiết bị giảm âm, giảm rung và ống cấp khí. Hệ thống điều khiển giúp đảm bảo AHU hoạt động hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.
Vỏ bảo vệ AHU: Được làm từ khung nhôm định hình, vỏ bảo vệ tạo ra một lớp cách nhiệt giữa không gian bên trong và bên ngoài. Thiết kế bo tròn của vỏ bảo vệ cũng giúp ngăn chặn bụi bám vào bề mặt, bảo vệ các bộ phận bên trong AHU.
Bộ phận chống rung: Bộ phận chống rung giúp giảm thiểu độ rung và tiếng ồn do quạt công suất lớn tạo ra, điều này sẽ giúp môi trường làm việc êm ái hơn.
Dàn gia nhiệt: Trao đổi nhiệt giữa nước lạnh đi qua ống đồng và sau đó là qua AHU để tạo ra không khí lạnh. Cấu tạo của nó bao gồm các cuộn dây đồng để có thể trao đổi nhiệt trực tiếp trong luồng không khí.
Bộ lọc không khí: Bao gồm lọc thô, lọc tinh và lọc HEPA (đối với môi trường có yêu cầu độ sạch cao). Bộ lọc không khí giúp loại bỏ bụi bẩn và hạt nhỏ từ không khí, giữ cho bầu không khí luôn được sạch sẽ và tươi mới.
Điện trở sưởi: Xử lý độ ẩm trong hệ thống AHU và duy trì độ ẩm và nhiệt độ ổn định trong không khí.
Bộ phận điều khiển trung tâm: Truyền phát tín hiệu điều khiển và thu nhận tín hiệu từ các thiết bị phản hồi. Đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của toàn bộ hệ thống AHU, giúp kiểm soát, điều chỉnh các tham số hoạt động của hệ thống một cách chính xác.
Nguyên lý hoạt động hệ thống AHU
Khi nhiệt độ của không khí ở khu vực cần làm lạnh cao hơn so với mức nhiệt độ được cài đặt, van 3 ngã mở để nước lạnh chảy qua dàn trao đổi nhiệt trong AHU, làm lạnh không khí. Khi nhiệt độ được điều chỉnh đạt mức mong muốn, van 3 ngã sẽ đóng lại để ngăn nước lạnh chảy qua dàn trao đổi nhiệt, và dòng nước lạnh sẽ chảy qua đường Bypass để quay lại hệ thống Chiller.
Trước khi được đưa vào dàn trao đổi nhiệt, không khí sẽ được lọc qua các bộ lọc thô và bộ lọc túi để loại bỏ bụi, hạt nhỏ và các hạt có hại. Đối với môi trường đòi hỏi độ sạch cao hơn, một màng lọc HEPA cũng được sử dụng để loại bỏ các hạt nhỏ đến mức micro.
Không khí sau khi đã đi qua hệ thống lọc sẽ tiếp xúc với dàn trao đổi nhiệt bên trong AHU.
Dàn trao đổi nhiệt sẽ làm lạnh không khí trước khi nó được thổi ra ngoài.
Không khí sau khi đã được xử lý sẽ đi vào buồng tuần hoàn, từ đó được thổi qua đường ống gió của hệ thống HVAC để đến các khu vực cần xử lý không khí. Mức nhiệt độ của không khí đầu ra sẽ phụ thuộc vào tốc độ của quạt gió và được điều chỉnh bởi van nước lạnh.
Trong trường hợp cần thiết, hệ thống FCU (Fan Coil Unit) có thể được sử dụng để xử lý độ ẩm tại từng khu vực cụ thể.
Phân loại hệ thống AHU
Phân loại theo chất dẫn môi
AHU sử dụng nước
AHU sử dụng nước là loại AHU sử dụng nước nóng hoặc lạnh để trao đổi nhiệt với không khí, làm nóng hoặc làm mát không khí. Chất tải lạnh được sử dụng là nước được cấp từ cụm máy làm lạnh nước Chiller, qua dàn coil trong AHU để trao đổi nhiệt với không khí sạch.
AHU sử dụng nước có ưu điểm là hiệu quả cao, tiết kiệm năng lượng và hoạt động êm ái.
Tuy nhiên, AHU sử dụng nước có nhược điểm là chi phí đầu tư cao hơn so với AHU sử dụng gas và cần có hệ thống đường ống dẫn nước.
AHU sử dụng gas
AHU sử dụng gas là loại AHU sử dụng chất làm lạnh (gas) để trao đổi nhiệt với không khí, làm nóng hoặc làm mát không khí.
Môi chất lạnh sử dụng là Gas được cấp từ dàn nóng (CDU) qua dàn coil trong AHU để trao đổi nhiệt với không khí sạch.
AHU sử dụng gas có ưu điểm là chi phí đầu tư thấp hơn so với AHU sử dụng nước và dễ dàng lắp đặt. Tuy nhiên, AHU sử dụng gas có nhược điểm là hiệu quả thấp hơn so với AHU sử dụng nước, hoạt động ồn hơn và có thể gây hại cho môi trường.
Phân loại theo cấu tạo và nhu cầu sử dụng
AHU sử dụng giàn trao đổi nhiệt bằng quạt (Fan coil)
Loại AHU này sử dụng quạt gió để tạo ra lưu lượng gió đi qua coil (dàn trao đổi nhiệt).
Coil được làm từ ống đồng và lá nhôm, có chức năng trao đổi nhiệt trực tiếp với không khí.
AHU sử dụng fan coil có chi phí đầu tư thấp, dễ dàng lắp đặt và bảo trì, hiệu quả hoạt động cao.
Tuy nhiên, AHU loại này có tiếng ồn lớn hơn so với AHU sử dụng và không phù hợp cho các khu vực yêu cầu độ ồn thấp.
AHU sử dụng giàn trao đổi nhiệt bằng nước (Blower coil)
Loại AHU này sử dụng blower (quạt ly tâm) thay cho quạt gió để tạo ra lưu lượng gió lớn hơn.
Blower có công suất lớn hơn quạt gió, giúp AHU blower coil hoạt động êm ái hơn và phù hợp cho các khu vực yêu cầu độ ồn thấp.
Tuy nhiên, AHU sử dụng blower coil có chi phí đầu tư cao hơn, khó khăn hơn trong việc lắp đặt và bảo trì.
AHU dạng hộp
AHU dạng hộp có cấu tạo đơn giản, bao gồm vỏ AHU, quạt gió, dàn trao đổi nhiệt (coil), bộ lọc khí, van điều khiển và các phụ kiện khác.
Các thành phần được tích hợp sẵn trong một khối thống nhất, giúp AHU dạng hộp dễ dàng vận chuyển và lắp đặt.
AHU dạng hộp có ưu điểm là kích thước nhỏ gọn, phù hợp cho các khu vực có diện tích hạn chế, dễ dàng lắp đặt và bảo trì. Chi phí đầu tư thấp hơn so với AHU dạng modul.
Tuy nhiên nhược điểm của AHU loại này là khả năng mở rộng và thay thế linh kiện hạn chế,
hiệu quả hoạt động có thể thấp hơn so với AHU dạng modul.
AHU dạng modul
AHU dạng modul được cấu tạo từ các modul riêng biệt, bao gồm modul quạt gió, modul coil, modul lọc khí, modul điều khiển và các modul phụ khác.
Các modul được kết nối với nhau bằng hệ thống khung và gioăng, tạo nên một hệ thống AHU hoàn chỉnh.
Ưu điểm của AHU loại này là khả năng tuỳ chỉnh cao, dễ dàng tháo lắp, thay thế và nâng cấp các modul, phù hợp với nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau. Hiệu quả hoạt động AHU loại này cao, tiết kiệm năng lượng.
Nhược điểm là chi phí đầu tư cao hơn, yêu cầu diện tích lắp đặt lớn hơn và quá trình lắp đặt cũng phức tạp hơn so với AHU dạng hộp.
AHU khử ẩm
AHU khử ẩm có cấu tạo tương tự như AHU thông thường, nhưng được bổ sung thêm các thành phần: Dàn trao đổi nhiệt (coil) chuyên dụng cho khử ẩm, Bộ tách ẩm để loại bỏ nước ngưng tụ khỏi không khí, Bộ phận gia nhiệt (tùy chọn) để làm nóng lại không khí sau khi được khử ẩm.
Có hai phương pháp khử ẩm chính được sử dụng trong AHU:
Khử ẩm ngưng tụ: Dùng dàn trao đổi nhiệt để làm lạnh không khí, khiến hơi nước ngưng tụ thành nước.
Khử ẩm hấp thụ: Dùng chất hút ẩm để hấp thụ hơi nước trong không khí.
AHU khử ẩm mang lại nhiều lợi ích như kiểm soát độ ẩm, bảo vệ máy móc, thiết bị, cải thiện sức khỏe và tăng hiệu quả sản xuất. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng chi phí đầu tư, năng lượng, bảo trì và tiếng ồn trước khi sử dụng
Vận hành và bảo trì AHU đúng cách
Vận hành AHU đúng cách
Để vận hành AHU đúng cách, cần lưu ý tới các hoạt động sau:
Kiểm tra trước khi vận hành:
Mở nguồn điện và kiểm tra các thông số hoạt động như nhiệt độ, độ ẩm, lưu lượng gió, v.v.
Kiểm tra các bộ phận cơ khí như quạt, motor, dây curoa, v.v. đảm bảo hoạt động bình thường.
Kiểm tra hệ thống lọc bụi, lọc khí đảm bảo sạch sẽ và không bị tắc nghẽn.
Vận hành AHU:
Bật AHU và điều chỉnh các thông số hoạt động theo yêu cầu.
Giám sát hoạt động của AHU và điều chỉnh khi cần thiết.
Ghi chép các thông số hoạt động để theo dõi hiệu quả của AHU.
Tắt AHU:
Tắt AHU và khóa nguồn điện.
Đóng cửa gió vào và cửa gió ra của AHU.
Bảo trì AHU đúng cách
Vệ sinh AHU:
Vệ sinh định kỳ các bộ phận của AHU như quạt, motor, dàn trao đổi nhiệt, hệ thống lọc bụi, lọc khí, v.v.
Sử dụng các chất tẩy rửa phù hợp để vệ sinh AHU.
Sau khi vệ sinh, cần lau khô và bảo dưỡng các bộ phận của AHU.
Kiểm tra AHU:
Kiểm tra định kỳ các bộ phận cơ khí như quạt, motor, dây curoa, v.v. đảm bảo hoạt động bình thường.
Kiểm tra hệ thống lọc bụi, lọc khí đảm bảo sạch sẽ và không bị tắc nghẽn.
Kiểm tra các thông số hoạt động của AHU như nhiệt độ, độ ẩm, lưu lượng gió, v.v.
Bảo dưỡng AHU:
Thay thế các bộ phận bị hỏng hoặc hao mòn.
Bôi trơn các bộ phận cơ khí theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Kiểm tra và hiệu chỉnh các bộ phận điều khiển tự động.
Lưu ý:
– Nên thực hiện bảo trì AHU định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
– Ghi chép đầy đủ các hoạt động bảo trì và sửa chữa AHU để tiện theo dõi
– Nên sử dụng dịch vụ bảo trì AHU của các đơn vị chuyên nghiệp.
INTECH Service là đơn vị có kinh nghiệm dày dặn trong việc bảo trì AHU nói riêng và bảo trì HVAC – hệ thống điều hòa thông gió nói chung. Với dịch vụ bảo trì uy tín, chuyên nghiệp, sử dụng trang thiết bị hiện đại sẽ là một địa chỉ đáng tin cậy khi bạn đang cần tìm kiếm một đơn vị để bảo trì, sửa chữa máy móc. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì hay cần được hỗ trợ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn!